Moje dziecko nie umrze w nagrzanym samochodzie

...nie tylko dlatego, że nie zamierzam go nigdy zostawiać w zamkniętym samochodzie w czasie upału. Czysto hipotetycznie stwierdzam jednak, że dałby sobie radę. Bo przygotowałam go na taki scenariusz.

Kiedy tydzień temu w Katowicach matka zostawiła swojego 9-letniego syna na parkingu, pomiędzy tysiącami głosów potępiających zachowanie matki pojawiały się również pytania o zaradność chłopca. Jak to możliwe, że 9-latek nie dał rady wydostać się z samochodu? Cóż, wszystko zależy od samochodu, mechaniki otwierania drzwi i okien itd. 

Myślę jednak, że my, rodzice dzieci wychowywanych w strzeżonych osiedlach, wszędzie prowadzonych za rączkę i dowożonych pod same drzwi, powinniśmy zadać sobie jedno ważne pytanie:

Czy moje dziecko wie jak się zachować w nagłych wypadkach?

Wszyscy rodzice chcą oszczędzić dzieciom cierpienia i zminimalizować trudności. Chcemy za wszelką cenę chronić je od wszelkiego zła i niesprawiedliwości świata. To normalne kiedy się kogoś kocha. Mądrzy rodzice wiedzą jednak, że nie zawsze będą obok. Że nie wszystko mogą przewidzieć i wszystkiemu zapobiec. 

Musimy uzbroić nasze dzieci w najlepszą możliwą broń - w wiedzę. 

Tak, to może brzmieć paranoicznie, ale od kiedy pamiętam staram się przekazywać Synowi wiedzę na temat różnych niebezpiecznych sytuacji. 

W jaki sposób rozmawiać z dziećmi 
o trudnych scenariuszach?

Po pierwsze - dopasuj informację do wieku, dojrzałości i wiedzy dziecka. Naszym celem nie powinno być przestraszenie dziecka ani zarzucenie go mnóstwem skomplikowanych informacji. Nie warto robić jednorazowych, wielogodzinnych wykładów - po prostu wpleć temat do normalnej rozmowy. 

Najciekawsze i najlepiej zapamiętywane są takie, które pozwalają dziecku na kreowanie własnych rozwiązań: "a Ty co byś zrobił(a) w takiej sytuacji?", "wyobraź sobie, że...", "czy wiesz, że..."

Pamiętaj, ze jedna rozmowa nie wystarczy. Warto powtarzać informacje gdy tylko nadarzy się okazja, modyfikować pytania i scenariusze, wspólnie analizować sytuacje, których jesteśmy świadkami. 

O czym każde dziecko powinno wiedzieć?

Czasami zainspiruje mnie jakiś artykuł, czasami jakaś sytuacja albo film. Innym razem przypomni mi się sytuacja z mojego własnego życia. Możliwości jest mnóstwo. I mnóstwo jest sytuacji, które mogłyby stać się potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia i życia naszego dziecka.

Oto moja lista obowiązkowych tematów:

Pierwsza, najważniejsza zasada: 

Trzymaj się blisko!!!!

Wiem, że pewnie znajdzie się tu wielu rodziców, którzy natychmiast rozpoczną elaborat na temat dzieci nadpobudliwych, które chaotycznie biegają po świecie i są głuche na jakiekolwiek polecenia. Obserwując zachowania niektórych rodzin w marketach, parkach i na ulicy, jestem przerażona tym, jak wielu rodziców nie panuje nad własnymi dziećmi i godzi się na to. Niektórzy do tego stopnia, że uciekają się nawet do kontrowersyjnych metod typu "smycz dla dziecka". 

Podążanie za rodzicem jest prymitywnym, powszechnym w przyrodzie mechanizmem samoobronnym i powinno być jedną z najważniejszych zasad wychowawczych gdy tylko dziecko nauczy się chodzić. 

Dziecko wcale nie musi  chodzić z nami za rękę (mój Syn bardzo rzadko tak ze mną chodził), ale choćby się waliło i paliło, a wokół było mnóstwo ciekawych rzeczy - musi trzymać się blisko rodzica. Przestrzegając restrykcyjnie tej jednej zasady, oszczędzasz dziecku i sobie wielu zmartwień i chronisz je od większych i mniejszych niebezpieczeństw - na ulicy, w zatłoczonych miejscach itd.

Zachowanie na imprezach masowych 
i w zatłoczonych miejscach 

Już najmłodsze dzieci powinny być nauczone poruszania się blisko rodziców, starsze może obowiązywać zasada "zasięgu wzroku". Doskonale sprawdza się również zasada "punktu orientacyjnego", czyli charakterystycznego, dobrze widocznego z każdego punktu miejsca, gdzie spotkamy się w razie zagubienia. 

Bardzo mądrym zwyczajem jest też zapisywanie numeru telefonu rodzica na ręku dziecka (lub stosowanie np. bransoletek identyfikacyjnych). Ale to nie wszystko. Musimy jeszcze nauczyć dziecko, że w przypadku zgubienia się w tłumie, ma natychmiast pokazać numer jakiejś dorosłej osobie i poprosić o skontaktowanie się z rodzicami.  Ostatnio taka zasada pomogła mojemu koledze, Marcinowi, odnaleźć zagubioną córkę podczas The ColorRun.

Zachowanie wobec zwierząt

Dzieci uwielbiają zwierzęta, nie zapominajmy jednak że bywają one niebezpieczne. W moim domu panuje zasada: "zanim dotkniesz, zapytaj właściciela", która rozwiązuje większość potencjalnych zagrożeń. Obowiązkiem każdego rodzica jest nauczenie dziecka, jak należy się zachować w czasie ataku psa - przykładowy artykuł tutaj>

  

Zachowanie na ulicy 

Zdarza się ,że dzieciaki wyrywają się rodzicom i wbiegają na ulice. Zdarza się, że biegają samopas po parkingu pod marketem. Dlatego kolejny raz - nauczenie dziecka pierwszej zasady to klucz do sukcesu.

Dużym wyzwaniem jest nauka przechodzenia przez ulicę - polecam metodę "stopniowej samodzielności":

etap 1 - rodzic przeprowadza dziecko przez ulicę

etap 2 - rodzic przeprowadza dziecko przez ulicę, ale dokładnie tłumaczy dziecku co robi i dlaczego

etap 3 - rodzic przeprowadza dziecko przez ulicę, ale to dziecko decyduje kiedy jest na to dobry moment

etap 4 - dziecko samodzielnie przechodzi przez ulicę, wcześniej konsultując z rodzicem odpowiedni moment

etap 5 - dziecko samodzielnie przechodzi przez ulicę w obecności rodzica  

Zachowanie w samochodzie 

Jesteśmy społeczeństwem totalnie zmotoryzowanym - większość rodzin ma co najmniej jeden samochód. Warto od najmłodszych lat uczyć dziecko zasad ruchu drogowego, a nawet zachowań w krytycznych sytuacjach. 

Już najmłodsze dzieci powinny same wiedzieć, że muszą podróżować w fotelikach i zapinać pasy. Dziecko powinno też wiedzieć jak otwierać drzwi i okna, wypinać się z pasów bezpieczeństwa i jak otworzyć samochód pilotem. Powinno również mieć świadomość, czego absolutnie nie wolno mu robić w trakcie jazdy - u mnie, poza oczywistymi  "nie otwierać drzwi, nie wypinać się z pasów, nie wystawiać rąk przez okno", panują jeszcze zasady "nie wydawać gwałtownych dźwięków" (krzyk, przebicie balona itd.) i "nie rzucać przedmiotami w samochodzie".    

Mamy również za sobą rozmowę o tym, że w krytycznych sytuacjach okno zawsze można wybić, a nawet o tym, jak wydostać się z samochodu, który wpadł do wody.

Zasady dotyczące picia i jedzenia

Wypicie lub zjedzenie substancji niewiadomego pochodzenia może być bardzo niebezpieczne, nie mówiąc już o przypadkach przekupywania dzieci jedzeniem przez porywaczy. Kiedy mój Syn był jeszcze bardzo mały, wprowadziłam zasadę: "zanim zjesz lub wypijesz, zapytaj". Potomek do dziś pyta nawet o słodycze, nawet wtedy gdy potencjalnie mógłby je po ciuchu wykraść :) 

Zasada ta jest szczególnie ważna dla dzieci-alergików.   

Zachowanie wobec nieznajomych

Nie chodzi o to, żeby tłumić w dziecku spontaniczność, pewność siebie i towarzyskość. Chodzi o zaszczepienie "ograniczonego zaufania". 

Logika dziecięca bywa powalająca: "jak to nieznajomy? przecież właśnie go poznałem!". Dlatego podstawowe kryterium mieści się w pytaniu: "czy moi rodzice znają tego człowieka?" 

Dziecko powinno mieć odruch informowania rodziców o wszystkich ludziach, którzy chcą się z nim zapoznać, powinno również wiedzieć, że nie może nikomu mówić gdzie mieszka i że nigdy, pod żadnym pozorem nie może nigdzie iść z nieznajomym, ani nawet ze znajomym bez konsultacji z rodzicami.

Od kiedy mój Syn wychodzi sam na podwórko (mimo, że jest strzeżone, a ja czuwam na balkonie), wprowadziliśmy również zasadę "jeśli ktoś nieznajomy próbuje z Tobą rozmawiać lub zachowuje się w niepokojący sposób - uciekaj i krzycz". 

Granice dotykalności cielesnej

Równolegle z nauką części ciała, można rozmawiać z dziećmi na temat intymnych granic (najpóźniej ok. 3 roku życia). Dziecko i jego reakcja na zły dotyk to pierwsza i najważniejsza linia obrony! Doskonałe materiały w języku angielskim "The Underwear Rule" znajdziecie tutaj>

Pierwsza pomoc medyczna

Nawet przedszkolaki potrafią zrozumieć wiele zasad z zakresu pierwszej pomocy medycznej. Dziecko powinno być poinformowane jak się zachować w przypadku zachłyśnięcia, oparzenia i krwotoku. Powinno również znać numer alarmowy i wiedzieć, jak się zachować gdy coś stanie się rodzicowi i w pobliżu nie ma żadnego dorosłego. 

 

Tajny system ostrzegawczy

Warto wypracować sobie własny, rodzinny system ostrzegawczy. Ja mam zasadę, że staram się nigdy nie podnosić głosu na Syna i On wie, że robię to tylko w sytuacjach wymagających bezwzględnego i natychmiastowego posłuszeństwa. Niektórzy rodzice wprowadzają nawet ostrzegawcze hasło, którym dziecko może posłużyć się gdy czuje się zagrożone.  






A Wy jak uczycie swoje dzieci zasad postępowania w nagłych wypadkach?